Veelgestelde vragen

Alle volkstuincomplexen in het projectgebied zijn bekend. U hoeft zich dus niet met uw privétuin of als vereniging aan te melden.

Als uw tuin geschikt is voor het telen van groenten en fruit mag u uw tuin aanmelden voor het bodemonderzoek, ook als u op dit moment geen groenten verbouwt,

Ja. Ook in een later stadium kunt u zich voor het project aanmelden. Hou onze publicaties in de gaten en meld u aan voor de nieuwsbrief.

PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Onder deze verzamelnaam vallen meer dan tienduizend verschillende stoffen. Ze worden gebruikt en gemaakt in verschillende industriële toepassingen en voor consumentenproducten. Van een aantal PFAS is bekend dat ze een negatief effect kunnen hebben op milieu en gezondheid. Dit zijn bijvoorbeeld PFOS (perfluoroctaansulfonaten) en PFOA  (perfluoroctaanzuur). Dit project richt zich met name op de stof PFOA, die in de onderzochte omgeving in hogere concentraties wordt aangetroffen.

Meer informatie over PFAS en PFOA vindt u op de website van het Centraal Informatiepunt PFAS Zuid-Holland Zuid: www.pfasinfo.nl.

PFOA (tot 2012) en GenX (sinds 2012) zijn uitgestoten door Chemours/DuPont en in de omgeving terechtgekomen. En dus ook in moestuinen. In gebieden met hogere PFOA-verontreiniging kunnen groenten en fruit verhoogde gehalten aan PFOA bevatten. Dit is het geval in een groot aantal moestuinen in Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht. Door gewassen uit vervuilde moestuinen te eten krijgen mensen zoveel PFAS binnen dat het RIVM effecten op de gezondheid niet kan uitsluiten. Op basis van moestuinonderzoek in 2022 geldt voor moestuinen in Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht het RIVM-advies om niet of beperkt uit eigen tuin te eten. Meer informatie: https://www.ozhz.nl/dossiers/pfasinmijntuin/#pfas-in-moestuinen

Het RIVM heeft adviezen gegeven over het eten van groenten en fruit uit de (moes)tuin in de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht. Arcadis een onafhankelijk advies- en ingenieursbureau heeft advies gegeven over de manier waarop u groenten, fruit en planten het beste water kunt geven. Deze adviezen vindt u op de website van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.

Het plan van aanpak verdeelt het gebied in drie zones. De drie zones zijn gekozen op basis van de afstand en windrichting ten opzichte van de fabriek van Chemours Netherlands B.V. en de concentratie PFOA die naar verwachting in de moestuinen wordt aangetroffen.  

Voorafgaand aan de daadwerkelijke aanpak wordt in elke moestuin de concentratie PFOA gemeten. Het advies voor maatregelen wordt vervolgens gekozen op basis van de gemeten concentratie en niet de ligging in een zone. Het kan dus zo zijn dat de aanpak van een moestuin in zone 3 hetzelfde is als in zone 1 of 2. Omdat in zone 1 duidelijk hogere concentraties worden verwacht, zal gemiddeld gesproken in zone 1 sprake zijn van verdergaande maatregelen dan in zone 2 en 3.

Het project richt zich op moestuinen, maar mogelijk is het toch verstandig om uw tuin mee te nemen in het onderzoek. Mits u groenten in de vollegrond verbouwt. Neem voor de zekerheid contact met ons op. Dat kan via een mail aan info@moestuinherstel.nl.

Het doel van het project Moestuinherstel is om moestuinen weer veilig te maken voor consumptief gebruik, zodat mensen weer zonder beperkingen zelf geteelde groenten en fruit kunnen eten. Het gaat om moestuinen in de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht.

In 2021 en 2022 hebben de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht een onderzoek laten uitvoeren in verschillende moestuinen rondom Chemours Netherlands B.V. Er zijn 28 soorten groenten en fruit uit moestuinen met de nieuwste technieken onderzocht op PFOA, GenX en andere PFAS-stoffen. Dit onderzoek is in september 2023 afgerond. Uit dezelfde moestuinen zijn monsters genomen van grond, grondwater, water uit de sloot en regentonnen. Deze zijn door adviesbureau Arcadis ook onderzocht op PFAS. De resultaten daarvan kunt u teruglezen op de website van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.

De pilot start met moestuinen op drie locaties. De eigenaren, gebruikers of besturen van deze moestuinen zijn reeds geïnformeerd. Meer informatie vindt u terug onder het menu Pilot.

De drie moestuinlocaties zijn geselecteerd op basis van de onderzoeken die gedaan zijn naar de mate van verontreiniging. De gekozen locaties zijn representatief voor de variëteit aan moestuinen in alle vier de gemeenten.

Over de aanpak van de overige moestuinen komt naar verwachting begin 2025 meer informatie beschikbaar. Deze informatie zullen we uiteraard op deze website delen.

Alle moestuinders in de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht kunnen zich aanmelden voor het aanvullend bodemonderzoek. Vervolgens maakt de projectorganisatie een selectie. De eigenaren en gebruikers van de geselecteerde moestuinen krijgen vooraf bericht van de projectorganisatie als ze aan de beurt zijn. De eerste moestuinen zijn medio november 2024 aan de beurt.

Het project komt voort uit de gesprekken die de gemeenten en Chemours Netherland B.V. hebben gevoerd over het vinden van manieren om de omgeving weer schoon te krijgen. Te beginnen met het herstel van de moestuinen en de zwemplas Merwelanden.

De gemeenten en Chemours Netherlands B.V. hebben onafhankelijke deskundigen ingeschakeld om de aanpak te bepalen en het project uit te voeren. Chemours Netherlands B.V. is opdrachtgever van de uitvoering van de pilots en van het plan van aanpak zoals eventueel aangepast in vervolg op de pilots. Chemours is verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan.

Chemours Netherlands B.V. betaalt de kosten van alle werkzaamheden zoals beschreven in het plan van aanpak, zolang het doel van de pilotfase en het plan van aanpak gewaarborgd blijft.

Een onafhankelijke projectorganisatie zorgt met een projectteam voor de uitvoering van de werkzaamheden. De organisatie is tot stand gekomen in overleg met de betrokken gemeenten en Chemours Netherlands B.V.

Het projectteam heeft begin juli 2024 een eerste bezoek gebracht aan de drie locaties die horen tot de pilot. Er volgt een inventarisatie van wat er nodig is op de locaties en een uitwerking met een bestek.

Twee locaties hebben een verenigingsbestuur. Leden worden geïnformeerd (en geraadpleegd) door hun bestuur over het plan van aanpak. In oktober/november geeft de projectleider een toelichting aan de verenigingen op de verdere uitwerking.

De uitvoering van de werkzaamheden vindt tijdens de winter plaats, dus voor het nieuwe groeiseizoen.

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat fruitgewassen duidelijk minder PFOA opnemen dan andere gewassen. Ze zijn maar verantwoordelijk voor een zeer gering deel van de hoeveelheid PFOA die u maximaal mag binnenkrijgen en zijn daarom minder relevant. Maar meld uw tuin voor de zekerheid toch aan.
Meer informatie over de gevolgen van PFAS voor fruit leest u in bijlage 1 van het Plan van Aanpak Moestuinen.

De betrokken eigenaren, gebruikers en besturen worden direct geïnformeerd door de projectleider. Ook hebben zij een brief gekregen van de betrokken gemeenten bij de publicatie van het plan van aanpak. Het projectteam zal nieuwe ontwikkelingen via deze website communiceren.

In het onderzoek naar PFAS in de eieren van hobbykippen is geen duidelijk verband gevonden tussen het PFAS-gehalte in de bodem en in de eieren. Zie ook berichtgeving over het onderzoek naar PFAS in eieren op de website www.pfasinfo.nl. Inmiddels is uit onderzoek gebleken dat het hoge PFAS-gehalte in eieren van hobbykippen het gevolg is van regenwormen. Lees meer over het onderzoek naar het verband tussen regenwormen en PFAS in eieren van hobbykippen.

Nee, kippenrennen vallen niet binnen de projectopdracht. Kijk voor info over PFAS in eieren op www.pfasinfo.nl.

Het project Moestuinherstel beperkt zich tot de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht. Als het project tot andere gemeenten wordt uitgebreid, brengen we u op de hoogte.

Het bodemonderzoek betreft alleen de teelt in de volle grond, in tuinkasjes en tuinbakken. Als u gewassen in kleinere potten en bakken teelt, raden we u aan de teeltaarde te vervangen.

Het bodemonderzoek richt zich op volkstuinen in verenigingsverband en particuliere volkstuinen. Meld u deze locatie voor de zekerheid toch aan.

Het projectbureau Moestuinherstel richt zich uitsluitend op PFAS-onderzoek in moestuinen. Kijk voor informatie over PFAS en gezondheid op de website van de GGD.